آلودگی هوا در کلانشهر ها|علت آلودگی هوا|توصیه های مراقبتی در آلودگی هوا

آلودگی هوا در کلانشهر ها|علت آلودگی هوا|توصیه های مراقبتی در آلودگی هوا

ترافیک و آلودگی هوای تهران

آلودگی هوا با توجه به پیامدهای زیانبارش به یکی از ملموس‌ترین معضلات زیست‌محیطی تهران، پایتخت ایران و چندین شهر دیگر ایران تبدیل شده‌است. آمارها نشان می‌دهد که در روزهای تشدید آلودگی هوای تهران، شمار بیماران تنفسی «تا ۶۰ درصد» افزایش می‌یابد. بیشترین عامل مرتبط با تشدید بیماری‌های سیستم قلبی، عروقی و ریوی، افزایش آلاینده‌های دی اکسید گوگرد، ذرات معلق و منواکسید کربن است، به طوریکه «آلودگی هوا در تهران به طور متوسط موجب کاهش ۵ سال از عمر تهرانی‌ها شده‌است»

مهاجرت به تهران از عوامل ترافیک و آلودگی هوای شهر

جمعیت مهاجری که وارد شهر تهران می‌شوند عمدتاً به شغل‌هایی روی می‌آورند که بازدهی ندارد و نیاز به تخصص لازم هم ندارد در نتیجه نه‌ تنها سبب پویایی و توسعه شهر تهران نمی‌شوند بلکه با فشار به شهر سبب ترافیک و آلودگی هوای تهران و همچنین کمبود منابع آبی می‌شوند.  مسوولان شهری شهر تهران می‌بایست مقررات قانونی قوی داشته باشند تا از افزایش مهاجرت و جمعیت و ترافیک در تهران بکاهند.

اثرات آلودگی هوا

     در ایران سالیانه ۴۵۰۰۰ نفر بر اثر آلودگی هوا می‌میرند.

مطابق گزارش بانک جهانی در سال ۱۳۸۲، ۸۱۵۲ تن تهرانی به دلیل آلودگی هوا جان خود را از دست داده‌اند به طوری که فاصله سال‌های ۸۲ تا ۸۵، نه تنها از میزان مرگ بر اثر آلودگی هوا در تهران کاسته نشده، بلکه تنها در آبان ماه سال ۸۵، آلودگی هوای تهران به اندازه نیمی از تمام سال ۸۲ قربانی داشته است.

    به خاطر استنشاق هوای تهران ۹۹۰۰ نفر در سال ۸۴ به دلیل دو آلاینده NOx و PM10 فوت کردند. آلاینده PM10 به تنهایی در سال ۱۳۸۸ موجب مرگ ۶۲۰۰ نفر شده است.

    در اثر آلودگی هوایی که در کشور ایران در سال ۱۳۸۹ به وجود آمد، حداقل ۴۰۰۰ نفر در اثر این آلودگی جان خود را از دست داده‌اند.

    سازمان بهداشت جهانی در مهر،آبان 1385 (اکتبر سال ۲۰۰۶) پس از ۱۵ سال تحقیقات اعلام کرد که آلودگی هوا در بروز سرطان مؤثر است. .

اثرات هر یک از اجزای آلوده کننده هوا

     منوکسید کربن: سردرد-کاهش هوشیاری-حمله قلبی-بیماری‌های قلبی و عروقی-ناتوانی در رشد جنین-در نهایت مرگ

    دی‌اکسید سولفور: سوزش چشم-خس خس سینه-تنگی و سفتی قفسه سینه-تنگی نفس-تخریب ریه-اختلالات بینایی

    دی‌اکسید نیتروژن: عفونت دستگاه تنفسی-تحریک ریه-سرفه-درد قفسه سینه-مشکل تنفسی

    اوزون: سوزش چشم و گلو-سرفه-مشکلات راه تنفسی-آسم-تخریب ریه

    سرب: کم‌خونی-افزایش فشار خون-تخریب کلیه و مغز-اختلالات عصبی-سرطان-کاهش ضریب هوشی
    ذرات بسیار کوچک دوده،گردوغبار و قطرات کوچک مایع: سوزش چشم-آسم-برونشیت-تخریب ریه-سرطان-مسمومیت فلزات سنگین-اثر بر سیستم قلبی عروقی-اختلالات بینایی.

پیشنهادی برای فرار از هوای آلوده تهران

 « تهران ما را خواهد کشت» اگر شما هم این روزها در تهران و باقی شهرهای آلوده ایران رفت و آمد می‌کنید،‌ حتما این جمله را شنیده‌اید،‌ یا احتمالا وقتی پشت چراغ قرمز ایستاده‌اید و به دمای بالا و غیرعادی این روزهای زمستانی نگاه می‌کنید، از فکرتان گذشته که این همه ماشین دارند توی حلق ما گاز می‌دهند.

حتما به این فکر کرده‌اید که در این هوا این همه ماشین که تنها موجود زنده داخلشان جناب راننده است،‌ چرا باید به حجم آلودگی در شهر اضافه کنند؟ آن هم وقتی که هوای داخل ماشین با هوای خیابان‌ها فرقی نمی‌کند و جا‌به‌جا شدن با ماشین به حفظ سلامتی کمکی نمی‌کند.

متاسفانه راهی برای فرار از این آلودگی نیست، می‌گویند شیر بخورید،‌ و کاهوی بیشتر،‌ بنزین وارداتی را هم جایگزین بنزین تولید داخل کردند که نتیجه‌اش تعداد روزهای آلوده کم‌تر است، اما هنوز نمی‌شود در تهران و شهرهایی مثل اراک نفس کشید،‌ بخشی به خاطر جغرافیای شهرها که در محاصره کوه‌ها هستند و بخشی دیگر به خاطر این که این شهر‌ها با اضافه‌بار جمعیتی رو به رو هستند؛ تعداد آدم‌هایی که در آن‌ها زندگی می‌کنند از ظرفیت‌های طبیعی خاک و منابع آب و هوای شهرها بیشتر است و در نتیجه مشکل آلودگی هوا در بسیاری از شهرهای ایران به مساله‌ای تبدیل شده است که به قول وزیر بهداشت « مردم به آن عادت کرده‌اند.»

مساله آلودگی هوا و جمعیت زیاد در شهرها البته گلی نبوده است که تنها به سر ایران زده شده باشد؛ ‌بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی در طول دوران صنعتی‌شدن با این مشکل رو به رو بوده و بیشترشان هم راه حل طولانی مدتی برایش پیدا نکرده‌اند،‌ مگر این که تراکم جمعیت را کاهش دهند، ‌صنایع آلوده کننده را از شهرها دور کنند،‌ مالیات مصرف سوخت و راندن اتومبیل شخصی را بیشتر کنند،‌ محددویت‌های ترافیکی ایجاد کنند و استاندارد خودروها را ارتقاء دهند، همچنین حمل و نقل عمومی را توسعه دهند و زیرساخت‌های الکترونیک را گسترش بدهند که مردم کم‌تر ناچار به بیرون آمدن از خانه‌هایشان باشند.

همه این راه‌حل‌ها اما زمان‌بر و هزینه‌بر است و نیاز به برنامه دارد، ‌اما فعلا این تهران است که دارد ما را می‌کشد و نمی‌شود منتظر ماند تا "کسی از خویش برون آید و کاری بکند." باز هم خبر خوب این است که آدم‌های زیادی در بسیاری شهر‌های دنیا در این تجربه هم با ما هم‌داستان بوده‌اند.

همسفری



Carpool یا "جنبش ماشین اشتراکی" یکی از راه‌هایی است که مردم برای مبارزه خودجوش با آلودگی هوا پیدا کرده‌اند،‌ وقتی عده زیادی از مردم در حومه شهر زندگی اما در مرکز شهر کار می‌کنند یعنی هر روز تعداد زیادی از آن‌ها در ساعت‌های مشخصی از خیابان‌های مشخصی می‌گذرند تا در یک مسیر مشترک به محل کارشان برسند و شب هم به خانه‌هایشان برگردند.

ایده‌ای که در ابتدا در جریان جنگ جهانی دوم ‌به دلیل گرانی سوخت در آمریکا اجرایی شد، ‌حالا محبوبیتی جهانی دارد. معمولا در شرایط افزایش آلودگی هوا یا گران‌شدن سوخت شهرداری‌ها هم از این ایده استقبال و برای آن تبلیغ می‌کنند تا با کم‌تر شدن تعداد ماشین‌هایی که به خیابان‌ها می‌آیند هم ترافیک سبک‌تر شود، هم مصرف سوخت کم‌تر و هم آلودگی کم‌تری تولید شود.

قبل از این که اینترنت به این وسعت مورد استفاده قرار بگیرد، ‌مردم از آگهی قرارگذاشتن با همکاران، ثبت‌نام در آژانس‌هایی که به صورت تلفنی هماهنگی راننده‌های ماشین و همسفران را انجام می‌داد، یا حتی تعیین نقاط مشخصی از شهر برای قرارگذاشتن با آدم‌های همسفر استفاده می‌کردند.

امروز با گسترش اینترنت همه چیز فرق کرده،‌ اپلیکیشن‌ها و سایت‌هایی که می‌شود در آن‌ها برای همسفرشدن با دیگران ثبت‌نام و مسیرهای مشترک را پیدا کرد وجود دارد، همین طور امکان قبول‌کردن بخشی از هزینه‌ها،‌ مثل پول بنزین و یا رانندگی نوبتی برای مسیرهای طولانی.

از طریق این سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها نه تنها می‌شود برای رسیدن به مقصد و کمک به دیگران برنامه‌ریزی کرد بلکه می‌شود گروه‌های دوستی درست کرد، به راننده‌ها و مسافرهای مختلف اسم و امتیاز داد و از این راه اعتماد بین مردم را هم تقویت کرد. برای مردمی که وسط شهر زندگی می‌کنند هم جایی برای مشارکت هست،‌ وقتی قرار است با کم‌تر شدن تعداد ماشین‌ها،‌ خیابان‌ها خلوت‌تر و آلودگی کم‌تر تولید بشود بعضی از کسانی که پارکینگ خالی دارند در سایت‌های همسفری ثبت‌نام می‌کنند تا به ماشین‌هایی که چندین نفر را سر کار می‌رسانند کمک کنند که برای پیداکردن جای پارک معطل نشوند.

این روزها با کم‌تر شدن مقدار هوای قابل تنفس در تهران و بعضی دیگر از شهرهای ایران،‌ امکان همسفرشدن با دیگران از طریق برخی اپلیکیشن‌های فارسی فراهم شده است. در برخی سایت‌ها که فعلا نسخه آزمایشی برای تهران در دسترس است می‌توانید مسیرهای خودتان را مشخص کنید تا همسفر یا همسفرهایی پیدا کنید و علاوه بر کم‌کردن هزینه‌های رانندگی به کاهش آلودگی هوای شهر هم کمک کنید. اما نظر شما درباره این طرح چیست؟

آیا طرح‌های مشابهی در ذهن دارید که بتوانید آن را با دیگران به اشتراک بگذارید؟

منشاء آلودگی هوای تهران چیست؟

معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان تهران در پاسخ به چرایی آلودگی هوای پایتخت با توجه به تعطیلات و کاهش ترددها در تهران، گفت:صرفا آلودگی هوا فقط به بحث ترددها و رفت و آمد خودروها در سطح شهر مربوط نمی‌شود.

محمد رستگاری بیان کرد: وقتی با پدیده اینورژن مواجه باشیم قطعا افزایش آلاینده‌ها را شاهد خواهیم بود.

وی ادامه داد: صرفا آلودگی هوا مربوط به بحث ترددها نیست و ما روزانه چندین میلیون متر مکعب در تهران گاز مصرف می‌کنیم و هنگامی که امکان خروج این آلاینده‌ها در شهر نباشد آلاینده‌ها جمع می‌شوند.

معاون نظارت و پایش حفاظت محیط زیست استان تهران اظهار کرد: منابع مختلف آلاینده در سطح شهر سبب آلودگی هوا شده و فقط خودروها عامل این اتفاق نیستند.

سعید متصدی معاون سازمان حفاظت محیط زیست پیش از این با تاکید بر اینکه اینورژن (وارونگی دما) یک پدیده طبیعی است و کسی نمی‌تواند برای آن راهکار داشته باشد گفته بود: باید تلاش کنیم کمترین انتشار آلودگی صورت گیرد که با اقداماتی چون تعطیلی مدارس و علت یابی این موضوع سعی داریم انتشار آلودگی را کاهش دهیم. کشور ما از سال 1350 دچار آلودگی هوا بوده است و هر شهری که به کلانشهر تبدیل شده در زمره شهرهای آلوده قرار گرفته است ولی در این مدت تصمیمات و تلاش‌های درستی برای مقابله با آلودگی هوا اتفاق نیفتاده تا اینکه در سال 79 برنامه‌ای برای کاهش آلودگی هوا طراحی شد که این برنامه 10 ساله تنها تا سال 84 اجرا شد.

متصدی با اشاره به اینکه مدیریت کنترل و کاهش آلودگی هوا جزو مصوبه‌های دولت است اظهار کرده بود: 47 برنامه تدوین شده و در دست اجراست و بسیاری نیز به نتیجه رسیده است. حذف بنزین پتروشیمی از جمله این اقدامات مهم است که در نتیجه این اقدام میزان بنزن هوا از 600 ppm به 30 ppm رسید، بنابراین چه کسی می‌تواند منکر این اقدامات و تاثیرات مثبت ناشی از آنها شود.

همچنین محمد حقانی رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران نیز پیش از این با بیان اینکه احصاء کم کاری دستگاه‌های اجرایی که در رویارویی با آلودگی هوا کوتاهی کردند ضرورت دارد، گفته بود: روشن است آلودگی هوا حاصل چه فرآیندی است و البته مردم می‌دانند که بخش زیادی از آلودگی هوا محصول کم‌کاری دستگاه‌هایی است که به جای انجام وظایف قانونی خود توپ را به زمین یکدیگر می‌اندازند.

رییس کمیته محیط زیست شورای شهر تهران با بیان اینکه افزایش بارگذاری در شهر تهران و متراکم‌تر کردن جمعیت این شهر پر تراکم باعث شده که مردم برای رفت و آمد در این شهر هر روز ده‌ها کیلومتر پیمایش کنند، عنوان کرده بود: متاسفانه مسوولان برای حل مشکلات آلودگی هوا، دلایل اصلی را فراموش کرده و به فرعیات چسبیده‌اند، به گونه‌ای که پیمایش زیاد و استفاده بی‌رویه سوخت‌های فسیلی از جمله دلایل عمده آلودگی هواست.

آلودگی هوا چه بیماری‌هایی را در طولانی مدت ایجاد می‌کند؟

عضو بورد سلامت در بلایای وزرات بهداشت برخی عوارض ناشی از آلودگی هوا را تشریح و در عین حال چند توصیه به مردم ارائه کرد.

دکتر غلامرضا معصومی - عضو هیئت علمی سلامت در بلایای دانشگاه علوم پزشکی ایران در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه سالیانه چند میلیون نفر در اثر آلودگی هوا جان خود را از دست می‌دهند که درصد بالایی از آنان در کشورهای توسعه یافته‌اند، گفت: این مرگ‌ومیر به طور خاص مربوط به بیماری‌هایی چون آسم، برونشیت، تنگی نفس، حملات قلبی و آلرژی‌های مختلف تنفسی است. در عین حال باید توجه کرد که آلودگی هوا یعنی افزایش میزان گازهای سمی و ذرات ریز جامد و مایع در هوا در غلظت‌هایی که تهدیدکننده سلامتی هستند و می‌تواند برای انسان یا محیط او مضر باشند.

وی با بیان اینکه منابع آلوده‌کننده هوا به دو قسمت طبیعی و مصنوعی تقسیم می‌شوند، افزود: منابع طبیعی شامل فعالیت‌های آتش‌فشان‌ها و آتش‌سوزی جنگل‌ها، گرد و غبار طبیعی، دود و مونواکسیدکربن ناشی از آتش سوزی‌ها، گاز رادون ناشی از کانی‌های زمین و... و. است. در عین حال منابع مصنوعی آلوده‌کننده هوا هم وجود دارند. به عنوان مثال وسایل نقلیه موتوری مشکلی اساسی در این زمینه هستند. چراکه دی‌اکسیدنیتروژن را که مهم‌ترین آلوده‌کننده هوا محسوب می‌شود، تولید می‌کنند. سایر منابع مصنوعی آلوده‌کننده هوا عبارتند از زغال سنگ‌سوزها، صنایع مختلف آلودگی‌های ناشی از سوزاندن بقایای کشاورزی و... و. .

آلودگی هوا چه بیماری‌هایی را در طولانی مدت ایجاد می‌کند؟

معصومی با بیان اینکه آلودگی هوا به طرق گوناگون می‌تواند آثار زیان‌بار درازمدت و کوتاه‌مدتی بر سلامت انسان‌ها بگذارد، ادامه داد: باید توجه کرد که تاثیر آلودگی هوا بر افراد مختلف، متفاوت است. به طوریکه آسیب‌پذیری برخی افراد در برابر آلودگی هوا بسیار بیشتر از سایرین است و بر همین اساس کودکان کم سن و سال و سالمندان بیش از دیگران از آلودگی هوا آسیب می‌بینند.

در عین حال آلودگی هوا باعث تحریک مجاری هوایی و تشدید آسم شده و هرچه میزان آلودگی هوا بیشتر باشد، تعداد بیشتری از افراد، مبتلا به آسم می‌شوند. همچنین تماس دراز مدت با آلودگی هوا باعث بروز برونشیت مزمن و آمفیزم شده و در طولانی مدت آلودگی هوا می‌تواند بیماری مزمن تنفسی، سرطان ریه، بیماری قلبی، آسیب به مغز، اعصاب، کبد و کلیه‌ها را ایجاد کند. همچنین برخی بیماری‌ها مانند آسم و بیماری قلبی و ریوی در مواقع آلودگی هوا تشدید می‌شوند.

عضو بورد سلامت در بلایای وزرات بهداشت، حساسیت‌های چشمی، بینی و حلق، عفونت‌های دستگاه تنفسی فوقانی مانند برونشیت و ذات‌الریه،   سردرد، تهوع و واکنش‌های آلرژیک را از جمله عوارض کوتاه‌مدت آلودگی هوا دانست و گفت: باید توجه کرد که بنا به دلایل مختلف کودکان بیش از بزرگسالان در معرض خطر آلودگی هوا قرار دارند؛ چراکه کودکان و شیرخوارگان با سرعت بیشتری نفس می‌کشند و این باعث افزایش تماس با مواد آلوده‌کننده هوا می‌شود. آنها اکثرا تنفس دهانی دارند و به این ترتیب فیلتر بینی که قسمتی از آلودگی هوا را می‌گیرد، به طور موثر نمی‌تواند عمل کند. از سوی دیگر کودکان بیش از بزرگسالان در محیط آزاد به سر می‌برند. به خصوص در فصول گرم و تابستان که سطح آلودگی شدیدتر است.

وی با بیان اینکه سیستم ایمنی و ارگان‌های وابسته در کودکان هنوز نارس است و نسبت به آلودگی حساس‌ترند، افزود: آلودگی هوا باعث تحریک انسداد راه‌های هوایی و تشدید آسم شده و بر رشد  سیستم عصبی، تنفسی، ایمنی و غدد داخلی تاثیرگذار است و می‌تواند خطر سرطان را در سال‌های بعدی زندگی افزایش دهد.

چند توصیه مراقبتی

معصومی به مردم توصیه کرد که در روزهای بحرانی آلودگی هوا تا حد امکان از تردد در محدوده‌های مرکزی و پر ترافیک شهر اجتناب کنند. همچنین استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی در سفرهای روزانه درون شهری خود را جایگزین خودروهای شخصی کرده و فعالیت یا بازی کودکان در محیط‌های باز را محدود کنند. در عین حال افراد مسن یا افرادی که دارای  بیماری‌های قلبی، ریوی نظیر آسم، برونشیت مزمن و نارسایی قلبی هستند، از خروج از خانه اجتناب کنند.

وی تاکید کرد: نوشیدن مایعات را در زمان آلودگی هوا افزایش دهید و آب و مایعات ساده مصرف کنید. همچنین هرشب دوش بگیرید و از دستگاه بخور، حمام بخار برای رفع علایم ناشی از آلودگی استفاده کنید.

غلظت ذرات معلق چه پیام بهداشتی دارند؟

ذرات معلق آلاینده هوای شهر تهران که عبارت از ذرات کمتر از ۲.۵ میکرون و ۱۰ میکرون هستند، هر کدام میزان آلوگی هوا طی یک روز را نشان می‌دهند و پیامی بهداشتی برای افراد جامعه در پی دارند.

هنگامی که شاخص کیفیت هوا طی ۲۴ ساعت بر اساس ذرات PM۱۰ بین عدد صفر تا ۵۴ و PM۲.۵ نیز بین عدد صفر تا ۱۵.۴ باشد، هوا در شرایط سالم است و هیچ گونه عوارض بهداشتی ندارد اما زمانی‌که که PM۱۰ از عدد ۵۴ فراتر رود کیفیت هوا در شرایط متوسط قرار می‌گیرد و تا عدد ۱۵۴ در شرایط متوسط است در این زمان PM۲.۵ بین عدد ۱۵.۵ تا ۳۵ است. در این شرایط احتمال بروز علائم تنفسی در افراد حساس، احتمال تشدید بیماری‌های قلبی یا ریوی در بیماران قلبی و سالمندان وجود دارد.

مواقعی که عدد ۱۵۵ تا ۲۵۴ شاخص PM۱۰ باشد احتمال افزایش بروز علائم تنفسی در افراد حساس وجود دارد و بیماری‌های قلبی و ریوی و مرگ زودرس در بیماران قلبی و سالمندان تشدید می‌شود. در این شرایط به اصطلاح می‌گویند هوا ناسالم برای گروه‌های حساس است که PM۲.۵ آن بین عدد ۳۵.۱ تا ۶۵.۴ است.

زمانی می‌گوییم هوا ناسالم است که PM۱۰ بین عدد ۲۵۵ تا ۳۵۴ و PM۲.۵ بین ۶۵.۵ تا ۱۵۰.۴ باشد. این شرایط کیفی هوا سبب افزایش بیماری‌های قلبی یا ریوی، مرگ زودرس در بیماران قلبی و سالمندان و افزایش علائم تنفسی در کل جمعیت می‌شود.

بر اساس گزارش شرکت کنترل کیفیت هوای تهران هنگامی که  PM۱۰ بین عدد ۳۵۵ تا ۴۲۴ باشد، هوا بسیار ناسالم  و به اصطلاح بنفش رنگ است. در این شرایط PM۲.۵  عدد ۱۵۰.۵ تا ۲۵۰.۴ را نشان می‌دهد و عوارض بهداشتی آن عبارت است از افزایش قابل توجه بیماری‌های قلبی و ریوی و مرگ زودرس در بیماران قلبی و سالمندان و افزایش قابل توجه علائم تنفسی در کل جمعیت.

PM۱۰ بالاتر از ۴۲۴ و PM۲.۵ بالاتر از ۲۵۰.۴ سبب افزایش شدید بیماری‌های قلبی و ریوی، مرگ زودرس در بیماران قلبی و سالمندان و افزایش شدید علائم تنفسی در کل جمعیت می‌شود که تفسیر کیفی آن عبارت از شرایط خطرناک است.

آلودگی هوای تهران ترسناک‌تر از زلزله

زلزله دیر به دیر رخ می‌دهد، اما آلودگی دیگر زود به زود می‌آید و بلکه روز به روز. از آغاز سال تاکنون فقط ۱۰ روز هوای پاک داشتیم و ۶۵ روز هوای ناسالم.

آلودگی بسیار خطرناک‌تر از زلزله است. به این دلایل:

طبق اعلام اداره سلامت هوای وزارت بهداشت پارسال ۴۸۱۰ نفر فقط در شهر تهران بر اثر آلودگی جان باخته‌اند و ۳۳ هزار و ۵۰۰ نفر در سطح کشور. سونامی سرطان را که در آینده کشتگان بسیار برجا خواهد گذاشت، باید به آن افزود.

در وقوع زلزله، ما هیچ دخالتی و تأثیری نداریم، اما همه علت و مسئولیت آلودگی به عهده ماست. ما نمی‌توانیم جلو زلزله را بگیریم، اما جلوی آلودگی را، چرا.

زلزله دیر به دیر رخ می‌دهد، اما آلودگی دیگر زود به زود می‌آید و بلکه روز به روز.

از آغاز سال تاکنون فقط ۱۰ روز هوای پاک داشتیم و ۶۵ روز هوای ناسالم.

قضیه جدی‌تر از آن است که بخواهد مشمول مرور زمان و فراموشی شود. طی هفته گذشته چندبار هوای تهران از مرز اخطار و هشدار گذشت و به مرحله خطرناک رسید. در این شرایط معمولاً دستور تخلیه شهر را می‌دهند اما آیا می‌توان شهر ۱۰ میلیونی را تخلیه کرد؟

اکنون دیگر، افسوس گذشته را خوردن ما را به جایی نخواهد رساند. افسوس این که اگر در طول چند دهه گذشته طرح آمایش سرزمین اجرا می‌شد، اگر جلو هجوم جمعیت به این شهر گرفته می‌شد، اگر شبکه حمل و نقل عمومی گسترده و مدرن برای این شهر ساخته شده بود، اگر خودروسازان داخلی با استفاده از رانت بازار انحصاری، خودروهای آلاینده و بی‌کیفیت نساخته بودند، اگر برج‌های تو در تو چسبیده به هم نبود، اگر در کریدور شمال و غرب تهران که در طرح آمایش سرزمین قرار بود برای همیشه ساخت و ساز نشود، ناگهان پانصد برج نمی‌رویید، اگر حساب و کتابی بود، اگر نظارتی می‌شد...

موقع این حرف‌ها نیست. اکنون موقع این سخن است که جان آدمیزاد قرار بوده آنقدر بیرزد که گرفتن جان یک تن معادل گرفتن جان‌های عالم باشد، اما این گونه نیست... سالانه هزاران نفر به واقع جان می‌دهند در این هوای خفقان بار... به تصریح وزیر بهداشت سابق سونامی سرطان شتاب گرفته است...

جمعیت این شهر از ۳ میلیون نفر در سال ۵۵ به بیش از ۱۰ میلیون نفر رسیده است. جمعیت استان به حدود ۱۷ میلیون نفر. شمار خودروهای ‌شهر از ۳۰۰ هزار دستگاه در سال ۵۵ به حدود ۴ میلیون دستگاه رسیده است. یعنی ۱۳ برابر. شهر درون کاسه است. جریان هوا ندارد. انباشت آلایندگی در آن به مثابه بمب شیمیایی عمل می‌کند.

جان آدمیان به شدت در خطر است. کودکان معصوم سمّ تنفس می‌کنند. دولت به هیچ روی حق ندارد بگوید این حاصل سالیانی است و ما در بوجود آمدنش نقشی نداشته‌ایم. دولت موظف است با همه توان و بنیه برای این بحران راهی بیابد و اجرا کند. چه طور اگر یک ایرانی در کشوری کشته شود، سفیر کشور مزبور باید احضار شود، اما برای نجات جان هزاران ایرانی باید دست روی دست گذاریم؟ در برابر این سموم کشنده، باید فقط منتظر باد و باران باشیم؟ مگر می‌شود جان ملتی به بادی بند باشد؟

هیچ مشکلی در عالم، بدون راهکار نیست. بیش از ۹۰ درصد آلودگی تهران ـ و ایضاً دیگر کلانشهرها ـ از اگزوز خودروها بیرون می‌آید. اینک مسلم است راهی جز برقی شدن خودروهای شهرهای آلوده نداریم. باید منابع این کار تأمین شود. خرید خودروهای برقی قطعاً از خرید بوئینگ و ایرباس ضروری‌تر است.

اگر دولت همه ۵۰۰ تومانی که قصد افزودن بر بهای بنزین دارد را صرف واردات خودروهای برقی مناسب کند و منابع دیگری بر آن بیفزاید، حتماً می‌توان ظرف مدت کوتاهی، انبوهی از خودروهای برقی را با خودروهای به‌شدت آلاینده فعلی، جایگزین کرد. اضافه قیمت بنزین روزانه ۴۰ میلیارد تومان عاید دولت می‌کند. منابع دیگری از محل وجوه اداره شده دولت باید به آن افزوده شود. جنس این کار از جنس هزینه برای سلامت مردم است که ضروری‌ترین هزینه گریز‌ناپذیر دولت‌هاست.

رئیس کمیته بودجه و نظارت شورای شهر تهران همین‌ پریروز گفت که آلودگی هوای تهران سالانه ۱۲ تا ۱۵ هزار میلیارد تومان هزینه دارد. اگر این هزینه‌ها، صرف برقی کردن خودروها شود، ظرف مدت تعریف‌شده‌ای آلودگی کشنده از این شهر رخت بر می‌بندد. به شرطی مانند بسیاری از پروژه‌های دیگر، لوث و اسیر دست رانت‌‌خواران نشود... این کار، به هر قیمتی باید درست و به بهترین شکل انجام شود.

این کار به یک حرکت انقلابی و جهادی نیاز دارد. نمی‌توان در برابر این هوای شیمیایی و مرگبار که در سینه خلق فرو می‌رود، دست روی دست گذاشت و فقط آرزوی وزیدن باد و بارش باران کرد...

بیشتر بخوانید :

بهترین تغذیه در الودگی هوا|هنگام آلودگی هوا چه بخوریم؟